|
Vidalı kompresör
nedir ve nasıl çalışır?
Vidalı kompresör basınçlı hava
üretmek için piston yerine birbirine
geçmiş rotor çiftinin kullanıldığı
pozitif yerdeğiştirmeli makinadır.
Rotorlar bir mil üzerindeki helisel
loblardan oluşur. Rotorların biri
erkek rotor olarak adlandırılır ve
onun helisleri dolgun yuvarlak
çıkıntılardan/loblardan oluşur....
Vidalı kompresör nereden geldi?
Vidalı kompresör prensibi için ilk
kez Almanya’da, Heinrich Krigar
tarafından, 24 mart 1978 yılında
(4121 patent numarasıyla) patent
alındı. Heinrich Krigar daha sonra
tasarımını değiştirip, geliştirerek,
16 Ağustos 1878’de (7116 patent
numarasıyla) ikinci bir patent aldı.
Bu patentler vidalı kompresör
konusunda kayıtlı ilk patentler
olup, Almanya Patent Ofisi’nin
kurulmasından sadece bir yıl sonra
alınmıştı.
Heinrich Krigar Hannover’de
yaşıyordu ve onun tasarım çizimleri
birbirinin aynı profile sahip iki
rotoru göstermekteydi. Gerçekte,
Krigar’ın tasarımı, Avrupa’da ilk
kez 1867’de orya çıkan Root blower
rotorlarına benziyordu ama arada
önemli bir fark vardı, Krigar’ın
tasarımında rotorların lob ve
yivleri uzunlukları boyunca 180º
sarma yapıyordu (helisel prensiple
yer değiştiriyordu). O zaman için
daha fazlasını düşünmek ve
geliştirmek imalat teknolojisinin
yetersizliği dolayısıyla mümkün
değildi.
Yarım yüzyıl sonra, İsveç’li buhar
türbini üreticisi Ljungstroms
Angturbin AB şirketinin baş
mühendisi Alf Lysholm modern vidalı
kompresörün geliştirilmesine çok
önemli katkılar sağladı. O zamanlar,
Lysholm gaz ve buhar türbinlerinde
kullanmak için hafif kompresörler
araştırmaktaydı. Orijinal patent
haklarının sona erdiği zamana denk
gelince, Lysholm farklı rotor
kombinasyonları denedi. Sadece
rotorların şekli önemli değildi,
rotorların hassas işlenmesi problemi
de vardı ve Lysholm bu problemi
çözüp, rotorların işlenmesi
konusunda patent aldı. 1935
yılındaki patent açıkca
göstermektedir ki, onun, erkek
rotorun dört lobuna karşılık, dişi
rotorda beş yiv kullandığı asimetrik
profilli rotorları günümüzün vidalı
kompresörlerinin doğuşu anlamına
gelmektedir ve bu ilk asimetrik
profilli dörde beş loblu tasarım
yıllarca aynen kullanılmıştır.
Ljungstroms Angturbin AB şirketi
adını 1951 yılında Svenska Rotor
Maskiner AB (SRM) olarak değiştirdi.
Bugün çok iyi bilenen kısa ismiyle,
SRM, vidalı kompresör (vida)
imalatçılarının hemen hemen hepsine
imalat lisansı vermiştir. Avrupa’nın
en büyük vida imalatçılarından biri
olan Gutehoffnungshutte veya daha
çok bilinen kısa adıyla GHH,
günümüzde, bir çok vidalı kompresör
ünitesi (paket) üreticisine vida
satmaktadır. Rakip vida imalatçıları
kendi araştırma ve geliştirme
faaliyetlerine yatırım yaparak, 120
yılı aşan başlangıç konseptine bağlı
olarak, yeni vida-rotor profilleri
üretmişlerdir ve üretmeye devam
etmektedirler.
|
